इटहरी / पानी मानव शरीरका लागि नभइ नहुने पदार्थ मध्य एक हो। दैनिक ४-५ लिटर पानी पिउन चिकित्सकहरुले सुझाव दिए पनि मानिसहरु पानी पिउनेतर्फ त्यति ध्यान दिँदैनन्।
पानी नपिउँदा शरीरमा विभिन्न किसिमका रोगहरुको संक्रमण देखा पर्छ। आज हामीले शरीरमा पानीको मात्रा कम हुँदा के कस्ता लक्षण देखिन्छन् ? त्यस विषयमा यहाँ प्रस्तुत गरेका छौं
टाउको दुख्छ : कुनै पनि रोग तथा विरामी नभएको बेला टाउको एक्कासी दुख्न थाल्छ भने शरीरमा पानीको मात्रा कम भएको हुनसक्छ। त्यसरी टाउको गह्रौँ भएर दुखेमा तत्काल पानी पिउने र १० मिनेटको फरकमा थोरै केही खाने। त्यसले तत्काल दुखाइ कम हुन्छ।
केही खानासाथ तत्काल भोक लाग्छ : बढी तिर्खा लाग्दा मानिसको दिमागले भोक लागेको हो कि प्यास लागेको छुट्याउन सक्दैन। त्यसैले भर्खरै खाना खाएको छ भने पनि भोक लागेको जस्तो हुन्छ। यदि कहिले यस्तो भयो भने पानी पिउनुपर्छ । भोक लागेजस्तो हुने समस्या आफैँ हटेर जान्छ।
धेरै थकान महसुस हुन्छ : जब शरीरमा चाहिनेजति पानीको मात्रा हुँदैन तब शरीरको पूरै प्रणाली नै कमजोर हुन्छ। जसले गर्दा शरीरमा भएको शक्ति नष्ट हुन थाल्छ। यसले तपाईंलाई थाकेको महसुस गराउँछ र उदासीन बनाउँछ।
काममा ध्यान जाँदैन : दिमागको ७० प्रतिशतभन्दा बढी भाग पानीले बनेको हुन्छ। पानी कम हुँदा दिमाग मन्द हुन्छ। यसले आफ्नो सामान्य काम पनि गर्न मन लाग्दैन र ध्यान पनि जाँदैन।
छाला सुक्खा हुन्छ : चलिरहेको मौसम विपरीत प्रायः तपाईंको छाला सुक्खा रहन्छ, बारम्बार ओठ फुट्ने हुन्छ भने त्यसको कारण पनि शरीरमा पानीको मात्रा कम हुनु हो। यदि तपाईं नरम र सुन्दर छाला चाहनुहन्छ भने आवश्यकतअनुसार प्रशस्त पानी पिउनुपर्छ।
पिसाब पहेँलो हुने : तपाईंले पिसाब पहेँलो छ भने पनि शरीरमा पानीको मात्रा कम भएको हो। सामान्य अवस्था भन्दा धेरै पहेँलो हुनु स्वास्थका लागि राम्रो मानिदैन।
एसिडिटी बढ्छ : तपाईंलाई एसिडिटी बढेको छ, दिसामा कब्जियत छ, खाना राम्ररी पचिरहेको छैन भने शरीरमा पानीको मात्रा नपुगेर हो। ठीक मात्रामा पानी पिउनाले पाचन प्रक्रिया तन्दुरुस्त हुन्छ र कब्जियत हुन दिँदैन। यसले पेटमा भएको एसिडलाई पनि कमी गराउँछ।
धढ्कन बढाउँछ : यदि तपाईंको मुटुको चाल अचानक बढ्यो भने पानीको कमी भएको एउटा संकेत हो।
चक्कर लाग्ने वा अचानक डराउने : अचानक चक्कर आउने केरै कारण हुन सक्छ, कहिलेकाहीँ दबाइको कारण, निन्द्रा नआउनेलगायतका कारण पनि हुन सक्छ। पानीको कमी यसको प्रमुख कारण हुन सक्छ।
श्वास गनाउने : यदि तपाईंको शरीरमा पानीको कमी भइरहेको छ, शरीरले सही मात्रामा थुक बनाउन पाइरहेको छैन भने मुखबाट नमिठो दुर्गन्ध आउँछ। प्रशस्त थुक नआउँदा मुखमा हानिकारक ब्याक्टेरिया बन्न गई गनाउने श्वास निस्कन्छ।
मांसपेशी या जोर्नीमा दुखाइ हुन्छ : पानीले मांसपेशीमा वा जोर्नीमा लुब्रिकेन्टको काम गर्ने गर्छ। यसले पानी कम भयो भने दुखाइ बढ्ने सम्भावना हुन्छ।
मुख सुक्खा हुन्छ : प्रायः मुख सुक्खा हुन्छ भने त्यो पानीको कमी भएको संकेत हो। यस्तो समस्या हुनेले छेउमा सधैँ पानी राख्नुपर्छ र आवश्यकता पर्नेबित्तिकै पिउनुपर्छ। कहिलेकाहीँ कतिपय दबाइ खाँदा पनि मुख सुक्खा हुन्छ।
